Linda schrijft iedere maand namens Topdiëtisten een column voor u-sport. Deze blog gaat over de vraag: Is dit gezond?
Regelmatig krijg ik de vraag of een product gezond is. Maar wat maakt een product nu eigenlijk gezond of ongezond? Je kunt niet altijd aan de buitenkant zien wat er in een product zit.
Gelukkig kun je veel informatie vinden op het etiket, zoals de ingrediënten en de voedingswaarde. Een etiket is handig om verschillende producten met elkaar te vergelijken. En, misschien nog wel belangrijker, je weet beter wat je koopt en krijgt antwoord op de vraag: is dit gezond?
Het ingrediënt dat als eerste op het etiket wordt genoemd, is het meest aanwezig in het product.
Vijftig benamingen voor suiker
Het ingrediënt dat als eerste op het etiket wordt genoemd, is het meest aanwezig in het product. De ingrediënten staan genoemd in volgorde van afnemende aanwezigheid. Als je bijvoorbeeld suiker als tweede ingrediënt vermeld ziet staan, dan weet je dat een groot deel van het product bestaat uit toegevoegd suiker. Fabrikanten kunnen je daarmee wel op het verkeerde been zetten. Zo heeft de Consumentenbond een lijst gepubliceerd met maar liefst 50 verschillende benamingen voor suiker. Naast de term suiker kun je dan bijvoorbeeld denken aan vruchtensapconcentraat, dextrose en melkpoeder. Zo kan een product toch meer suiker bevatten dan je zou verwachten.
Even een paar voorbeeldjes
Halfvolle perzikyoghurt:
Ingrediënten: halfvolle yoghurt*, 4,5% perzik, suiker, vruchtensapconcentraat (0,3% perzik, citroen), natuurlijk aroma.
Halfvolle perzikyoghurt.. Het fruit is ver te zoeken. Neem liever halfvolle yoghurt en voeg zelf een perzik toe.
Sultana boordevol granen bosbes:
Ingrediënten: TARWEbloem 32,3%, rozijnen 21,1%, HAVERvlokken 11,1%, suiker, plantaardige oliën (zonnebloem, koolzaad), vulstof (maltitolstroop), HAVERvezels 2,6%, TARWEzemelen 2,5%, TARWEgluten, maltodextrine, bevochtigingsmiddel (glycerol), emulgatoren (SOJAlecithine, E472e), LACTOSE en MELKeiwitten, glucosestroop, rijstebloem, rijsmiddelen (natriumcarbonaten, difosfaten, ammoniumcarbonaten), TARWEkiemen 0,4%, aardappelvlokken, natuurlijke aroma’s, geconcentreerde bosbessenpuree 0,2% (eq. 0,6% bosbes), zout, geleermiddel (pectine), zuurteregelaars (citroenzuur, appelzuur, natriumcitraten), geconcentreerd bosbessensap 0,1% (eq. 0,7% bosbes), dextrose, magere MELKpoeder, room (MELK), voedingsvezel (inuline), stabilisator (calciumlactaat). Kan sporen bevatten van noten, sesamzaad, ei en andere glutenbevattende granen.
Je proeft meer rozijnen dan bosbes… Het product bevat slechts 0,6% bosbes.
Uit een publicatie van de Consumentenbond bleek dat in een potje guacamole dip maar liefst 0,7% avocadopoeder aangetroffen ofwel een theelepel per potje. En dit terwijl het hoofdbestanddeel van een lekkere guacamole dip avocado zou moeten zijn, met daarnaast een beetje tomaat, knoflook, ui en specerijen.
Over het algemeen geldt, hoe langer de lijst van ingrediënten, hoe minder gezond het product is. Denk bijvoorbeeld aan alle voorverpakte en kant en klare producten die veelal vet- en calorierijk zijn en veel zout bevatten. Niks lekkerder dan zelf een tomatensaus maken of groenteschotels met verse kruiden. Ook de eerdergenoemde guacamole heb je zo klaar.
Kijk hier voor een lekker guacamole recept
Check je portiegrootte
De portiegrootte is ook belangrijk om naar te kijken en te bepalen of een product gezond of ongezond is. Een biscuit bevat bijvoorbeeld 55 kcal per stuk. Een portie wordt door de fabrikant gezien als één biscuit terwijl er misschien wel vier biscuits in een pakje zitten. De meeste mensen eten daarom een pakje biscuits als tussendoortje. Een schaaltje pudding of vla is ongeveer 150 ml. Dat betekent dat er uit een literpak zes tot zeven porties te halen zijn. Kijk maar eens naar je eigen schaaltje. Deze is waarschijnlijk groter dan de portie die op het pak vermeld staat. Een fabrikant mag zelf bepalen hoe groot een portie van het product is.
Wat is nu gezond?
Het belangrijkste is om zoveel mogelijk te kiezen voor verse en weinig bewerkte producten zoals volkorenbrood, fruit, groente, naturel zuivel en peulvruchten. Probeer zo weinig mogelijk gebruik te maken van kant en klaar producten en maak zelf een gezondere versie. Lees het etiket zorgvuldig en last but not least; check je eigen portiegrootte.
Succes!
