Linda schrijft iedere maand namens Topdiëtisten een column voor u-sport. Deze blog gaat over verstoord eetgedrag in de sport.
Een moeilijk en vaak gevoelig onderwerp gaat over verstoord eetgedrag in de sport. Af en toe verschijnen in de media persoonlijke verhalen van sporters over hun jarenlange ‘struggle’ met eten en het gevecht met de weegschaal. Zo ken je misschien het verhaal van baanwielrenster Elis Ligtlee, langeafstandsloper Jip Vastenburg of van wat langere geleden Leontien van Moorsel, wielrenster. Dit is slechts een klein topje van de ijsberg, zo zijn er veel meer.
Hoe vaak komt het voor?
Hoe vaak een verstoord eetgedrag voorkomt is niet bekend. Wel weten we dat het bij vrouwen vaker voorkomt dan bij mannen en dat het in bepaalde sporttakken vaker voorkomt. Denk bijvoorbeeld aan sporters in een gewichtsklasse zoals judo, sporten waarbij een laag gewicht voordeel oplevert voor de prestatie zoals hardlopen en wielrennen of sporten waarbij het uiterlijk belangrijk is zoals turnen.
Als sportdiëtist ben ik altijd alert op verstoord eetgedrag bij sporters. Een chronisch te lage inname aan energie heeft namelijk grote consequenties voor je gezondheid en je sportprestaties.
RED-S
In 2014 werd daarvoor een nieuwe term geïntroduceerd RED-S, dat betekent “Relative Energy Deficiency in Sport”. Het relatieve energietekort ontstaat doordat er te weinig energie ingenomen wordt in verhouding tot het verbruik. Dus als je je inname niet aanpast aan een periode met intensievere trainingen of langere trainingen dan kom energie te kort. Of, en dat komt vaak voor, wanneer je structureel een te lage inname hebt ten opzichte van je verbruik, kom je energie tekort.
Mis je die energie gedurende weken, maanden of zelfs jaren dan gaat dat ten koste van je gezondheid en je sportprestaties. Je wordt sneller ziek, je herstelt niet optimaal, je botten worden brozer, denk daarbij ook aan het ontstaan van stressfracturen. Bij vrouwen kan de menstruatie uitblijven met alle gevolgen van dien. Bij jonge sporters kun je denken aan vertraagde groei. Je kunt er humeurig van worden en je kunt te maken krijgen met andere fysieke of psychologische klachten. Al met al voldoende redenen om alert te zijn en te zorgen voor voldoende energie inname in verhouding tot je verbruik.
Hoe herken je het?
Verstoord eetgedrag kun je herkennen aan aantal signalen. Dit zijn een aantal voorbeelden, er zijn er meer. Als iemand altijd bezig is met calorieën tellen, extreem gezond eet en zich schuldig voelt als hij of zij een keer wat ongezonds heeft gegeten. Ook kun je het mogelijk herkennen als iemand vaak lusteloos, humeurig, neerslachtig is en een negatief zelfbeeld heeft. Of wanneer iemand zich onttrekt aan sociale activiteiten zoals eten bij vrienden of teamgenoten en daarin vaak op zichzelf is.
Bovenstaande maakt maar weer eens duidelijk dat voldoende eten, de juiste keuzes en op het juiste moment essentieel is voor je gezondheid en voor je sportprestaties.
Sport je zelf veel?
Check je inname en verbruik eens. Dat kan tegenwoordig met handige apps. Het geeft je direct goed inzicht in jouw balans. Kom je er niet uit? Laat je balans dan eens beoordelen door een sportdiëtist.
